Ochrona nóg

Ochrona nóg

Obuwie ochronne przeznaczone jest do ochrony stóp i nóg przed czynnikami zewnętrznymi mogącymi powodować uszkodzenia mechaniczne, chemiczne, oparzenia lub chroniące przed działaniem ciepła, zimna i wilgoci.
Obuwie najczęściej ochroni przed kilkoma rodzajami zagrożeń jednocześnie. Stopień ochrony zależy głównie od materiałów użytych do ich wykonania, konstrukcji obuwia i od ewentualnego wyposażenia w elementy dodatkowe takie jak: podnoski, wkładki antyprzebiciowe, ochrony śródstopia, ochrony kostki.
Obuwie nie posiadające cech ochronnych, a przeznaczone jedynie do stosowania w miejscu pracy ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne, higieniczne lub potrzebę ochrony własnego obuwia pracowników przed zniszczeniem lub zabrudzeniem, nie jest traktowane jako środek ochrony indywidualnej, a jedynie jako obuwie robocze.

Obuwie ochronne znajduje swoje zastosowanie w ochronie przed wieloma rodzajami zagrożeń jednocześnie. Podlega ono Dyrektywie 89/686/EWG, jak również dodatkowym normom dzielącym obuwie ze względu na poziom zagrożeń:

• PN-EN 345 Obuwie bezpieczne do użytku w pracy

• PN-EN 346 Obuwie ochronne do użytku w pracy

• PN-EN 347 Obuwie zawodowe do użytku w pracy

Ponadto, obuwie ochronne dzielimy ze względu na:

• przeznaczenie - chroniące przed czynnikami:

  1. mechanicznymi

Jednym z najczęstszych urazów stóp na jaki narażony jest pracownik jest przekłucie podeszwy, przecięcie lub otarcie. Najefektywniejszą ochronę przed tego rodzaju urazami stanowi wkładka antyprzebiciowa odporna na korozję, stalowa, o wytrzymałości przekłucia o sile 1100 N. Nowsze modele butów roboczych bywają wyposażone we wkładkę antyprzebiciową kevlarową, również o takiej samej wytrzymałości. Istotnym elementem konstrukcji obuwia roboczego jest podnosek stalowy, chroniący przed urazami palców z energią do 200 J. Również w przypadku podnosków producenci obuwia ochronnego stosują rozwiązania innowacyjne i w nowszych modelach stosowane są podnoski wykonane z kompozytu, również chroniące przed uderzeniami z energią do 200 J, jednakże są lżejsze co zapewnia lepszy komfort pracy. Ponadto, zagrożenie mogą stanowić śliskie i nierówne powierzchnie. W przypadku tego typu niebezpieczeństwa buty ochronne muszą być wyposażone w odpowiednie, „otwarte” po stronie zewnętrznej urzeźbienie spodów oraz powinny być wykonane z poliuretanu lub kauczuku.

• 1. chemicznymi

Tego rodzaju obuwie robocze używane jest m. in. przez pracowników przemysłu chemicznego, włókienniczego, metalurgicznego. Wykonane jest z tworzyw odpornych na działanie chemikaliów oraz przy styczności z danym związkiem chemicznym nie tracą swoich właściwości fizycznych. Ten typ butów roboczych występuje jako obuwie bezpieczne, ochronne oraz zawodowe. Obuwie skórzane wykonane jest ze skór olejo-, wodo- i kwasoodpornych, z podeszwą z gumy naturalnej, neoprenu czy poliuretanu. W przypadku dłuższego kontaktu z chemikaliami rekomenduje się obuwie ochronnegumowe lub obuwie PVC.

Podział obuwia ochronnego przed czynnikami chemicznymi ze względu na substancje, przed którą chroni wygląda następująco:

• 1. • obuwie chroniące przed wodą i wodnymi roztworami substancji obojętnych,

     • obuwie chroniące przed kwasami,

     • obuwie chroniące przed olejami, smarami i tłuszczami,

     • obuwie chroniące przed rozpuszczalnikami organicznymi;

     • obuwie chroniące przed środkami ochrony roślin.

  2. biologicznymi

Tego typu obuwie ochronne najczęściej używane jest przez pracowników przemysłu spożywczego oraz służby zdrowia. Jest to obuwie zrobione z białej gumy lub tworzywa sztucznego, może być wyposażone w podnosek ochronny oraz podeszwę wodo- i olejoodporną. Ważnym elementem charakteryzującym buty ochronne chroniące przed czynnikami biologicznymi jest spełnianie wymogów higienicznych.

• 1. termicznymi

Buty robocze chroniące przed czynnikami termicznymi możemy podzielić na 2 rodzaje:

• 1. • Buty robocze chroniące przed zimnem - zapewniają dobrą izolację przed niską temperaturę. Najczęściej są używane przez pracowników chłodni oraz osoby pracujące na otwartej przestrzeni.

     • Buty robocze chroniące przed wysokimi temperaturami - najczęściej są to buty ochronne dla hutników, które mają na celu stanowić ochronę przed gorącym podłożem, iskrami i odpryskami metali. Charakteryzują się żaroodpornością i trudnopalnością, a co najistotniejsze zapewniają komfort użytkowania, w tak trudnych warunkach pracy. Obuwie ochronnedla hutników jest używane w koksowniach, odlewnictwie, zakładach chemicznych, hutach itd. Podobne cechy charakteru mają buty robocze dla spawaczy, wyłączając żaroodporność. Ten rodzaj obuwia ochronnego jest dodatkowo wyposażony w podeszwę olejoodporną. Innym rodzajem butów ochronnych, chroniących przed wysokimi temperaturami, są buty dla strażaków, wyposażone w podeszwę odporną na kontakt z podłożem o temperaturze 250 stopni C.

  2. porażeniem prądem elektrycznym

Obuwie ochronne elektroizolacyjne jest stosowane przez pracowników obsługujących urządzenia elektryczne o napięciu powyżej 250 V. Zwykle są to kalosze lub półbuty, zrobione z kauczuku lub tworzyw sztucznych. Ponadto, ze względu na niebezpieczne warunki w jakich są stosowane, tego rodzaju obuwie ochronne poddawane jest co 6 miesięcy okresowym badaniom odporności elektrycznej. Ważnym faktem jest iż nie należy używać ich przy kontakcie z olejami, smarami, benzyną czy kwasami. Branże, w których zwykle stosowane są buty robocze elektroizolacyjne to: energetyka czy górnictwo.

• 1. atmosferycznymi

Buty ochronne tego rodzaju używane są przez pracowników otwartych przestrzeni. Charakteryzują się dobrą izolacją od zimna, bądź ciepła, a jednocześnie przepuszczalnością pary wodnej. Jeżeli zachodzi potrzeba pracy w środowisku wodnym to zwykle stosuje się obuwie ochronnegumowe do kolan lub bioder.

• 1. stosowane przy pracach w środowisku zagrożonym wybuchem

Tego typu buty ochronne jest stosowane najczęściej w gazowniach, lakierniach, przemyśle chemicznym, przemyśle petrochemicznym czy przy produkcji materiałów wybuchowych. Istotnym elementem wchodzącym w budowę rodzaju tego obuwia ochronnego jest przewód prądoprzewodzący, który zapewnia odprowadzanie ładunków elektrostatycznych do podłoża. Obuwie antyelektrostatyczne może być stosowane przy urządzeniach pod napięciem 220 V oraz w przypadku zmniejszenia możliwości naładowania elektrostatycznego.

• konstrukcję obuwia: trzewiki, półbuty, sandały, buty wysokie, buty ocieplane, klapki;

Ze względu na poziom zagrożeń, przed którymi obuwie powinno chronić został unormowany podział na:

• Obuwie bezpieczne(S- "safety") - posiada cechy ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 200J.
  Wymagania dotyczące obuwia bezpiecznego określa PN-EN ISO 20345.
  Zobacz zmiany wprowadzone przy aktualizacji normy do wersji 20345:2011.

• Obuwie ochronne(P- "protective") - posiada cechy ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 100J.
  Wymagania dotyczące obuwia ochronnego określa PN-EN ISO 20346.

• Obuwie zawodowe(O- "occupational") - posiada cechy ochronne przeznaczone do ochrony przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy. Przeznaczone jest do codziennego użytkowania tam gdzie nie jest wymagana ochrona palców stopy za pomocą podnosków.
  Wymagania dotyczące obuwia zawodowego określa PN-EN ISO 20347. Obuwie takie często jest określane jako obuwie robocze.

Wszystkie rodzaje obuwia można podzielić na kategorie. Poniższa tabela zawiera krótkie zestawienie właściwości obuwia z danej kategorii.

Obuwie użytkowane jest zwykle w celu ochrony stóp oraz nóg przed urazami. Norma PN-EN 347 określa wymagania dla tego rodzaju obuwia. Podstawowe cechy jakimi powinno charakteryzować się obuwie zawodowe to: obuwie lekkie, elastyczne, przewiewne, przeciwpotne, jak również trwałe. Oznaczenie „O” od słowa „occupational” - określa szczegółowe wymagania dla każdej kategorii takiego rodzaju obuwia.

Obuwie bezpieczne używane jest w przypadku ochrony stóp i nóg przed urazami mechanicznymi, chemicznymi, przed oparzeniami lub negatywnym działaniem ciepła, zimna, tudzież wilgoci. Norma PN-EN 345 określa wymagania dla tego rodzaju obuwia. Oznaczenie „S” od słowa „safety” - określa szczegółowe wymagania dla każdej kategorii tego rodzaju obuwia. Głównym elementem chroniącym w tego typie obuwia jest podnosek (stalowy lub kompozytowy), chroniący palce przed uderzeniami z energią do 200 J. Obuwie bezpieczne posiada dodatkowo zdolność absorpcji wilgoci i wody (klasa S2) oraz wkładkę antyprzebiciową (stalową lub kevlarową), chroniącą stopę przed przebiciem z siłą 1100 N (klasa S3).