Wśród wszystkich elementów odzieży roboczej szczególną pozycję zajmują z pewnością spodnie. Oprócz tego, że zapewniają ochronę przed brudem i różnego rodzaju zagrożeniami, mają wpływ na wygodę i komfort pracy oraz pełnią funkcję estetyczną. Kto i kiedy wymyślił spodnie robocze? Z jakich materiałów korzysta się zazwyczaj do ich produkcji? Sprawdźmy i poznajmy kilka najpopularniejszych rodzajów spodni do pracy.

Historia spodni roboczych

Najbardziej znanymi spodniami roboczymi, które zyskały z czasem ogólnoświatową popularność i stały się pożądanym oraz nieodłącznym elementem obowiązującej mody są oczywiście dżinsy, a właściwie kultowe „levisy”. Bawełniane spodnie wzmocnione charakterystycznymi, miedzianymi nitami zostały wynalezione przez Jacoba W. Davisa w roku 1871, który dwa lata później opatentował swój wynalazek do spółki z Oscarem Levi Straussem – założycielem pierwszej firmy produkującej dżinsy na masową skalę. Zaprojektowano je z myślą o górnikach, farmerach oraz pracownikach kolei szynowej. Klasyczny model 501 pojawił się w 1905 roku.

Ze względu na swoją wytrzymałość, atrakcyjny fason i efekt ścieralności, pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku rozpoczęło się szybko postępujące dżinsowe szaleństwo. Największymi miłośnikami pierwszych modeli levisów byli popularni muzycy i gwiazdy kina. James Dean, który w filmie Buntownik bez powodu ubrany był w proste dżinsy, przyczynił się do postrzegania spodni z denimu jako symbolu zbuntowanej młodzieży. Wycierane spodnie zyskały szybko status jednej z najważniejszych ikon popkultury. Mimo zmieniających się trendów są wciąż najpopularniejszym rodzajem spodni.

Dżinsy nie były oczywiście pierwszymi spodniami zaprojektowanymi do wykonywania różnorodnych prac. Wiadomo, że dość prymitywne spodnie robocze z podobnego do denimu, bawełnianego materiału nosili francuscy i angielscy pracownicy portowi na przełomie XVII i XVIII wieku. Jednak produkcja spodni szytych z myślą o pracownikach fizycznych ruszyła na dobre wraz z dynamicznym rozwojem przemysłu pod koniec XVIII stulecia. Pojawiła się wówczas powszechna potrzeba ochrony przed brudem i różnorodnymi zagrożeniami. Początkowo spodnie robocze służyły głównie pracownikom budowlanym, górnikom oraz pracownikom fabryk. Z czasem stały się niezbędne praktycznie w każdej branży przemysłu, pracach remontowych i niektórych rodzajach usług.

Niezawodne materiały

Najważniejszą cechą dobrej jakości spodni roboczych jest odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie zróżnicowanych czynników zewnętrznych. Kluczową rolę odgrywa więc materiał, z którego są wykonane. Bardzo dobrymi parametrami użytkowymi, mimo niskiej gramatury, charakteryzuje się poliester. Jest wyjątkowo trwały, odporny na rozerwanie, ścieranie oraz działanie nieagresywnych środków chemicznych i kwasów. Dużą zaletą materiału jest także plamo- i wodoodporność, łatwość czyszczenia i szybkie schnięcie. Nie dziwi więc fakt, że jest najpopularniejszym materiałem wykorzystywanym do produkcji spodni roboczych. W połączeniu z domieszką bawełny zyskuje dodatkowe właściwości, m.in. staje się bardziej przewiewny, a tym samym bardziej komfortowy.

Niewiele mniejszą popularnością cieszy się bawełna (również w postaci klasycznego denimu lub bardzo odpornej bawełny typu canvas o ścisłym splocie płóciennym). Oprócz tego, że jest materiałem odpornym na większość uszkodzeń mechanicznych, wysoką temperaturę i iskrzenie, w porównaniu z poliestrem jest przyjemniejsza w dotyku, hipoalergiczna, zapewnia lepszą ochronę przed niskimi temperaturami i posiada lepsze właściwości oddychające. Jednak ze względu na wysoką higroskopijność łączona jest często z innymi materiałami.

Pozostałe materiały wykorzystywane do produkcji spodni roboczych to m.in. niezwykle elastyczny, a jednocześnie trwały stretch, który sprawdza się doskonale w częściach spodni ulegających częstemu rozciąganiu oraz charakteryzujący się podobnymi właściwościami elastan, znany również jako spandex. Dla niektórych grup zawodowych produkowane są spodnie z materiałów o specjalnych właściwościach, które mają zadanie chronić przed konkretnymi zagrożeniami. Mogą to być więc np. spodnie trudnopalne, antystatyczne, ostrzegawcze, pokryte specjalną powłoką hydrofobową lub przystosowane do pracy w niskich temperaturach.

Zdecydowana większość spodni roboczych produkowana jest z materiałów mieszanych w różnych proporcjach. Najczęściej spotykana konfiguracja to 65% poliestru i 35% bawełny.

Najpopularniejsze rodzaje spodni roboczych

Spodnie przeznaczone do różnorodnych prac mają zazwyczaj dwa klasyczne fasony i są to spodnie robocze do pasa oraz spodnie robocze ogrodniczki. Które z nich sprawdzają się lepiej w codziennej pracy? Spodnie do pasa są dla większości pracowników wygodniejsze niż klasyczne ogrodniczki, ale nie zapewniają ochrony górnej partii ciała i mają zazwyczaj mniej kieszeni. Wybór między spodniami do pasa a ogrodniczkami zależy więc przede wszystkim od charakteru wykonywanej pracy oraz indywidualnych preferencji.

Często wybieranym rodzajem spodni do pasa są spodnie robocze bojówki, określane również jako cargo, które charakteryzują się luźnym krojem oraz pojemnymi kieszeniami zewnętrznymi na wysokości ud. Pracownicy wykonujący swoje obowiązki w warunkach ograniczonej widoczności lub przy pracach drogowych wyposażani są w spodnie ostrzegawcze z paskami materiału odbijającymi światło. W niektórych przypadkach wymagają tego przepisy.

W czasie letnich upałów na niektórych stanowiskach pracy można pozwolić sobie na krótkie spodnie robocze. Obowiązujące przepisy BHP nie zabraniają używania tego typu odzieży w miejscu pracy. Jeśli pracodawca nie umieści w wewnętrznym regulaminie zakazu dotyczącego pracy w krótkich spodniach, o długości nogawek decyduje pracownik. Krótkie spodnie polepszają z pewnością komfort i zapewniają dobrą wentylację, warto jednak rozważyć ryzyko i pamiętać, że specyfika pracy, mimo wysokiej temperatury, wymusza zabezpieczenie nóg na całej długości.

Najważniejsze cechy funkcjonalnych spodni roboczych

Fason i design, odpowiedni rozmiar, rodzaj materiału i jego gramatura, czyli masa jednego metra kwadratowego tkaniny, która decyduje o grubości, to najważniejsze, ale nie jedyne kryteria doboru optymalnych spodni roboczych. Na dobrą funkcjonalność wpływają także detale, takie jak ilość, wielkość i rozmieszczenie kieszeni, wzmocnienia w miejscach narażonych najbardziej na uszkodzenia mechaniczne, kieszenie na ochraniacze oraz dobra wentylacja. Warto pamiętać, że spodnie robocze nie powinny krępować ruchów. Wygoda ma istotny wpływ na komfort w ciągu kilkugodzinnej zmiany. Ważną cechą spodni roboczych jest także łatwość czyszczenia i konserwacji.