Odpowiednio dobrane obuwie robocze to podstawa bezpieczeństwa w miejscu pracy w wielu branżach i na różnych stanowiskach. Buty robocze chronią stopy przed urazami, poślizgnięciami, zranieniami czy działaniem niebezpiecznych substancji. Powinniśmy dobierać je do konkretnej pracy, uwzględniając zagrożenia i miejsce, w którym się ją wykonuje (wewnątrz budynku lub na zewnątrz). Sprawdź, jakie są rodzaje butów ochronnych i jakie normy muszą spełniać buty robocze ocieplane i bez ocieplenia.
Buty robocze BHP to nieodłączny element wyposażenia w wielu branżach – od budownictwa przez przemysł po gastronomię i służbę zdrowia. Zawsze powinny być dostosowane do warunków pracy i oferować użytkownikowi ochronę przed przebiciem, wysokimi temperaturami, śliskimi powierzchniami czy substancjami chemicznymi, a przy tym wszystkim muszą też zapewniać wysoki komfort w czasie wielogodzinnego użytkowania. Dobrze dobrane buty nie tylko zwiększają bezpieczeństwo, lecz także poprawiają komfort pracy, zmniejszając zmęczenie stóp i ryzyko kontuzji.
Dobre buty robocze BHP – dlaczego są tak ważne?
Dobrze dobrane buty robocze BHP chronią przed urazami i zapobiegają skaleczeniom (dzięki wkładkom przebiciowym). Chronią też przed urazami spowodowanymi upuszczeniem ciężkiego przedmiotu na nogę dzięki wzmacnianym noskom, z kolei antypoślizgowe podeszwy zapobiegają upadkom i kontuzjom. Buty BHP znakomicie izolują też przed czynnikami zewnętrznymi (wilgoć, niskie temperatury). Niektóre rodzaje obuwia roboczego chronią także przed chemikaliami, działaniem ognia czy prądu elektrycznego.
Obuwie ma także zapewniać komfort oraz odpowiednią amortyzację, ponieważ pracownicy spędzają w nim wiele godzin w ciągu dnia. Z tego powodu nawet w branżach, w których pracownicy nie są bezpośrednio nienarażeni na urazy mechaniczne (opieka zdrowotna, gastronomia), powszechnie wykorzystuje się buty robocze oddychające. Użytkownicy doceniają również wysoką trwałość obuwia roboczego, które jest odporne na częste użytkowanie, pranie oraz trudne warunki. Stosowanie atestowanego obuwia jest często wymagane przez prawo oraz regulacje BHP w miejscu pracy.
Rodzaje butów ochronnych – dopasuj obuwie do swojego stanowiska
Obuwie ochronne możemy podzielić na kilka kategorii pod względem konstrukcji. Wyróżniamy: półbuty (A), trzewiki (B), buty (C), buty do kolan (D) oraz buty z przedłużoną cholewką (E). Oprócz tego buty BHP dzieli się też na kilka podstawowych kategorii, oznaczonych symbolami: S (safety – obuwie bezpieczne), P (protective – obuwie ochronne) oraz O (occupational – obuwie zawodowe) określającymi poziom ochrony użytkownika. Najczęściej stosowane jest obuwie oznaczone kategorią S, które sprawdza się w warunkach dużego ryzyka urazów stopy. Taki but ma wzmocniony nosek oraz inne cechy ochronne. Obuwie oznaczone literą P wciąż spełnia wymogi ochrony użytkownika (np. ma podnoski), choć nie podlega już tak rygorystycznym normom jak modele oznaczone kategorią S. Obuwie zawodowe (O) to buty robocze lekkie bez wzmacnianego podnoska. Są stosowane w sytuacjach, w których użytkownikowi nie grożą urazy spowodowane np. upuszczeniem ciężaru na stopę.
Obuwie oznaczane symbolem S dzieli się na kolejne kategorie: SB, S1, S2, S3, S4, S5, S6, S7. Każda następna klasa oznacza dodatkowy poziom ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi oraz wilgocią. Podobnie obuwie oznaczane symbolami P i O – im wyższa cyfra przy symbolu, tym wyższy jest poziom ochrony. Przykładowo obuwie oznaczone symbolem SB ma podnosek wytrzymujący uderzenia do 200 J, a materiał, z którego wykonano wierzch obuwia, musi odpowiadać normie (często jest to dwoina skórzana). Tymczasem już następna kategoria obuwia (S1) oprócz wspomnianych już funkcji ma też właściwości elektrostatyczne, antypoślizgową powierzchnię, absorbuje energię w części piętowej oraz ma zamkniętą część piętową.
To jednak nie wszystko. Pamiętajmy o tym, że często rodzaje obuwia roboczego określa się zgodnie z dostosowaniem go do konkretnej branży. W przemyśle chemicznym oraz w laboratoriach stosuje się buty z podeszwą odporną na działanie substancji chemicznych (oznaczenie FO). Pracownicy narażeni na wysokie temperatury, np. w hutach czy spawalniach, powinni wybierać obuwie HRO – odporne na kontakt z gorącą powierzchnią. Dla elektryków najlepszym rozwiązaniem będą buty ESD, które zapobiegają gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych. Nie zapominajmy też o sektorze medycznym i gastronomicznym, gdzie stosuje się białe, lekkie buty, które można łatwo dezynfekować i prać.
Warto także pamiętać, że do wyboru mamy buty robocze na lato i zimę (z dodatkowym ociepleniem). Często pojawia się również podział na modele damskie (mniejsze i węższe) oraz męskie. Tak duża różnorodność sprawia, że każdy na pewno znajdzie buty idealnie dostosowane do specyfiki wykonywanej pracy.
Jakie normy muszą spełniać buty robocze męskie i damskie?
Buty robocze muszą spełniać normę PN-EN ISO 20345, która określa wymagania dotyczące obuwia ochronnego. Dodatkowo obuwie bezpieczne (S) musi spełniać wymagania normy PN–EN ISO 20345:2022, obuwie ochronne (P) wymagania normy PN–EN ISO 20346:2022, a obuwie zawodowe wymogi PN–EN ISO 20347:2022.
W zależności od branży może być wymagane obuwie, które ma dodatkowe certyfikaty, takie jak HRO (odporność na kontakt z gorącą powierzchnią do 300°C) czy ESD (rozpraszanie ładunków elektrostatycznych). Przestrzeganie tych norm zapewnia pracownikom maksymalne bezpieczeństwo i komfort w wymagających warunkach pracy.
Rodzaje butów roboczych BHP i ich zastosowanie – na co zwracać uwagę podczas wyboru?
Obecnie mamy do wyboru setki modeli butów roboczych. Podczas wyboru powinniśmy się kierować przede wszystkim specyfiką danego stanowiska pracy i uwzględniać zagrożenia, jakim podlega pracownik. Popularnym wyborem są buty z antypoślizgową podeszwą, wkładką antyprzebiciową, wzmocnionym noskiem oraz wkładką absorbującą wstrząsy. Uwzględnij też porę roku, jeśli praca odbywa się na zewnątrz – wówczas buty zimowe powinny być ocieplane i wodoodporne, a buty robocze letnie powinny wyróżniać się dobrą wentylacją. Ważny jest również fason obuwia oraz jego dodatkowe funkcjonalności (np. odporność na wysokie temperatury). Przed zakupem zawsze należy sprawdzić, czy obuwie robocze spełnia wymagane normy.
